Wat is kanker?
Een uit de hand gelopen deling van lichaamscellen. Ons lichaam groeit en houdt zich in stand doordat miljarden lichaamscellen zich gestaag delen, terwijl oude cellen afsterven.
Hoe ontstaat kanker?
Een cel kan de controle over zijn deling verliezen. Hoe vaker zo’n cel zich deelt, des te meer cellen er komen die die controle ook missen. Zo ontstaat na verloop van tijd een klompje cellen: een kankergezwel oftewel tumor.
Waarom is een kankergezwel gevaarlijk?
Een kankergezwel kan door organen als de blaas, nieren en darmen heengroeien en de werking ervan verstoren. Zo’n gezwel staat bekend als een kwaadaardig gezwel.
Wat doet een goedaardig gezwel?
Een goedaardig gezwel groeit niet door organen heen, maar kan ze wel opzij duwen.
Kan een goedaardig gezwel kwaad?
Vaak levert een goedaardig gezwel geen problemen op. Maar organen die toch al weinig ruimte hebben, bijvoorbeeld de hersenen, kunnen ze flink in het nauw brengen. In zulke gevallen levert ook een goedaardig gezwel gevaar op.
Wat zijn uitzaaiingen?
De cellen van een kwaadaardig gezwel kunnen zich daarvan losmaken en door de bloedvaten of het lymfestelsel naar een andere plaats in het lichaam reizen, zich daar nestelen en uitgroeien tot een nieuw kwaadaardig gezwel. Dit maakt de aandoening een stuk moeilijker te bestrijden. Een goedaardig gezwel zaait zich niet uit.
Welke soorten kanker komen het meest voor?
Bij vrouwen: borstkanker en dikkedarmkanker. Bij mannen: prostaatkanker, longkanker en dik- kedarmkanker.
Hoe groot is de kans dat kanker geneest, althans niet onmiddellijk dodelijk is?
Dat hangt er sterk van af of het gezwel vroeg of laat wordt ontdekt en verder van de soort kanker. Van de patiënten met borstkanker is na vijf jaar meer dan driekwart nog in leven. Dat geldt slechts voor 13% van de patiënten met longkanker.
Welke kanker biedt het slechtste vooruitzicht?
Alvleesklierkanker. Na vijf jaar is slechts 7% van de patiënten nog in leven. Er zijn ieder jaar tussen de 1300 en de 1400 nieuwe gevallen in ons land.
Welke kanker biedt het beste vooruitzicht?
Zaadbalkanker. Na vijf jaar leeft 95% van de patiënten nog. Maar deze aandoening is zeldzaam: ruim 400 nieuwe gevallen per jaar.
Op welke leeftijd kun je kanker krijgen?
Op alle leeftijden. Maar kanker komt het vaakst voor bij mensen van middelbare leeftijd en ouder, dat wil zeggen vanaf een jaar of vijftig. Er zijn echter uitzonderingen. Zaadbalkanker komt vooral voor onder jonge mannen.
Hoe groot is de kans om kanker te krijgen?
In Nederland krijgt een op de drie mensen kanker.
Hoe groot is de kans om aan kanker dood te gaan?
Er sterven ieder jaar ongeveer 137.000 mensen in Nederland, van wie ongeveer 37.000 aan kanker. Dat is bijna een op vier.
Hoe pijnlijk is kanker?
Kanker is vaak niet pijn1ijk, zeker niet in het begin. Met bepaalde vormen van kanker, zoals prostaatkanker, kun je lang rondlopen zonder dat je er iets van merkt. Of kanker pijn gaat doen hangt af van welke organen worden aangetast en hoeveel zenuwen daarbij worden geprikkeld.
Zullen we ooit van kanker afkomen?
Nee, al was het alleen maar doordat de aandoening nauw verbonden is met het natuurlijke verouderingsproces. Maar met een gezonde levensstijl kunnen we kanker terugdringen. Verder zullen allerlei behandelingen kanker meer en meer onder controle brengen, zodat je ermee kunt leven en er niet aan doodgaat.
Waar vind ik meer informatie over kanker?
U kunt bellen met de gratis Hulp- en Informatielijn van Kankerbestrijding Nederland, @ 0800- 022 66 22 of surfen naar www.kankerbestrijding.nl.
Welke klachten en verschijnselen kunnen op kanker wijzen, zodat de dokter er beter even naar kan kijken? Ga naar de dokter als u voortdurend hees bent of hoest (zeker als u rookt);
u een wondje of zweertje heeft dat maar niet wil genezen;
u een wratachtige knobbel of een moedervlek opdoet;
een moedervlek plotseling begint te groeien, bloeden, zweren, verkleuren of jeuken;
slikken en het drinken van alcohol of zure dranken pijn doet;
u het gevoel heeft dat voedsel in uw slokdarm blijft steken;
u een knobbel in een borst voelt;
u een opgezwollen klier in oksel, hals of lies voelt of een gezwollen zaadbal heeft;
opgehoest slijm, urine of ontlasting een streepje bloed vertonen;
een tepel bloed of ander ongewoon vocht afscheidt;
u bloed verliest via uw vagina zonder dat u ongesteld bent of na de overgang;
uw stoelgang blijvend verandert;
u zonder duidelijke reden afvalt.
Heeft dat haast, om met klachten naar de dokter te gaan?
De meeste CP klachten kunt u een paar weken aanzien. Ze kunnen vanzelf overgaan. Met een knobbel in of andere verandering van de borst en met herhaaldelijk ongewoon bloedverlies kunt u beter zo snel mogelijk naar de dokter gaan.
Naarmate kanker in een vroeger stadium wordt ontdekt, is de kans op genezing groter toch?
Dat klopt.
ls kanker besmettelijk?
Kanker is niet besmettelijk. De aandoening wordt bijvoorbeeld niet overgebracht via speekseldruppels of ander lichaamsvocht.
Kan kanker in de familie zitten?
Ja. Naar schatting zo’n 5% van de gevallen van een paar veelvoorkomende soorten kanker worden vooral veroorzaakt door een erfelijke afwijking. Het gaat om borstkanker, eierstokkanker en dikkedarmkanker. Daarnaast vertonen de leden van bepaalde families zeldzame erfelijke afwijkingen die een grote kans op kanker geven. Deze families zijn in kaart gebracht en de leden zijn behandeld of staan onder controle van een specialist.
Kan ik laten uitzoeken of de kanker in mijn familie erfelijk bepaald is?
Ja. Bent u zelf patiënt, overleg dan eerst met uw specialist. Bent u geen patiënt, dan kunt u uw huisarts om advies vragen of bellen met de Nederlandse Kankerbestrijding.
Krijg je kanker van pindakaas?
Pinda’s en pindakaas kunnen de kankerverwekkende stof aflatoxine bevatten, maar de controle in Europa is streng. Wel hebben we de stof in te grote hoeveelheden gevonden in 4 van 25 porties pistachenoten.
Hoe stelt de specialist vast of er van een goedaardig dan wel een kwaadaardig gezwel sprake is, of van uitzaaiingen?
De specialist beschikt over een reeks van onderzoeksmethoden: bloedonderzoek, punctie, urineonderzoek, biopsie, röntgen-onderzoek, CT-scan, MRI, isotopenscan, allerlei vormen van kijkonderzoek oftewel scopie, en echografie.
Wat is bloedonderzoek ?
De samenstelling van het bloed geeft een beeld van de algemene lichamelijke gezondheid. Bij onder meer bloed-, beenmerg- en lymfeklierkanker geeft de samenstelling van het bloed de eerste aanwijzing van kwaadaardigheid.
En urineonderzoek?
Hiervoor M geldt hetzelfde als voor bloedonderzoek.
Wat is een punctie?
Bij een punctie zuigt de specialist door een holle naald een paar cellen van het verdachte gezwel op en beoordeelt ze op kwaadaardigheid. Je hoeft er niet voor opgenomen en ook niet voor verdoofd te worden.
Wat is een biopsie?
Bij een biopsie neemt de arts een groter deel van het gezwel weg voor onderzoek. Het kan soms onder plaatselijke verdoving, soms word je opgenomen en onder narcose gebracht.
Wat is rontgenonderzoek?
Met behulp van röntgenstralen genomen foto’s kunnen gezwellen aan het licht brengen. Soms krijgt u een contrastvloeistof ingespoten.
Wat is een CT-scan?
Computertomografie (CT) is een manier om een reeks van röntgenfoto’s te maken die samen een duidelijk beeld geven van plaats, grootte en uitbreiding van een gezwel. De patiënt krijgt soms een contrastvloeistof toegediend.
Wat is MRI?
Een andere manier om ongeveer hetzelfde te bereiken als met computertomografie. MRI staat voor ‘magnetic resonance imaging’ oftewel beeldvorming met behulp van sterke magnetische velden.
Wat is echografie!
Beeldvorming door middel van weerkaatsende geluidsgolven, oftewel een echo.
Wat is een isotopenscan?
Een methode om uitzaaiingen, vooral in de botten, op te sporen. De patiënt krijgt een licht radioactieve stof in het bloed gespoten. De stof belandt na een paar uur in de botten. Er kunnen dan foto’s worden gemaakt, waarop uitzaaiingen zijn te zien.
Levert dat geen gevaar op, een radioactieve stof in het lichaam?
Nee. De radioactiviteit is zeer gering en binnen twee dagen verdwenen. De patiënt hoeft anderen niet te mijden en mag onmiddellijk na inspuiting voordat de foto’s worden gemaakt naar buiten of even naar huis.
Wat kan de specialist tegen kanker doen?
We onderscheiden behandelingen die op genezing zijn gericht en behandelingen die de ziekte zo goed mogelijk remmen en indammen en de nadelige gevolgen zoals pijn verzachten.
Hoe doet hij dat?
De specalist kan opereren, bestralen, celdelingremmende medicijnen toedienen en nog andere medicijnen toepassen. Vaak stelt hij een combinatie van twee of meer van deze behandelingen voor. Al deze behandelingen kunnen zowel met het oog op genezing als met het oog op indamming worden uitgevoerd.
Wat bereik je met opereren?
Een operatie is meestal gericht op genezing. Het gezwel wordt verwijderd in de hoop dat er geen kankercellen achterblijven. Het nadeel is dat de chirurg lang niet altijd kan vermijden ook wezenlijke organen mee weg te nemen of te beschadigen. Zo leidt een prostaatoperatie nogal eens tot erectiestoornissen en incontinentie.
Wat bereik je met bestraling?
Kankercellen zijn slechter tegen bestraling bestand dan gezonde. Een kankergezwel kan daarom onder bestraling verschrompelen of zelfs verdwijnen, terwijl de meeste gezonde cellen zich herstellen.
Het is dus zaak de gezonde cellen zo goed mogelijk van de straling af te schermen?
Ja. Verder wordt de stralenbundel precies gericht en de bestralingen worden over langere tijd verdeeld. De schade aan gezonde cellen kan soms verder worden beperkt door niet van buitenaf, maar van binnenuit te bestralen.
Van binnenuit?
Ja. Er wordt dan tijdelijk radioactief materiaal in lichaam aangebracht, in of bij het wel. De kuur hoeft niet te worden verdeeld over meer behandelingen, maar kan meestal in een keer worden voltooid.
Hoelang duurt inwendige bestraling?
De duur van inwendige bestraling varieert van tien minuten tot een paar dagen.
Kan een inwendig bestraalde patiënt vrij rondlopen?
Nee, hij moet in een speciale behandelruimte blijven.
Wat heeft het voor zin om een operatie te laten voorafgaan of volgen door bestraling?
Door eerst te bestralen wil de specialist het gezwel kleiner maken, zodat het gemakkelijker weg te snijden is. BestraIing na een operatie heeft tot doel resterende kankercellen alsnog onschadelijk te maken.
Mijn oude vader zegt dat hij permanent met een stralingsbron rondloopt.
Dat kan. Onder meer bij prostaatkanker wordt wel radioactief materiaal bij het gezwel ingebracht. Na enige tijd verliest het materiaal zijn radioactiviteit.
Kan dat kwaad?
Nee, mits de patiënt de eerste paar maanden contact met kleine kinderen en zwangere vrouwen zoveel mogelijk beperkt.
Ik heb gehoord dat bestraling tegenwoordig wordt gecombineerd met warmte.
Daarmee worden op het ogenblik proeven gedaan. Kankercellen kunnen slechter tegen een temperatuur van 40 tot 45 C dan gezonde. Een deel overleeft echter, zodat een combinatie met een andere behandeling noodzakelijk is.
Hoe gaat de warmtebehandeling in zijn werk?
De temperatuur wordt plaatselijk verhoogd door middel van microgolfstraling, bekend van de magnetron. Warmtebehandeling heeft plaats in gespecialiseerde behandelcentra.
Heeft bestraling bijwerkingen?
Ja. De meeste patiënten klagen over vermoeidheid. Andere bijwerkingen hangen af van het bestraalde lichaamsdee1 en de persoon. Zij kunnen ernstig zijn.
Hoe heviger de bijwerkingen, des te sneller ik beter word?
Nee. De bijwerkingen kunnen hevig zijn zonder dat u beter wordt. Omgekeerd kunt u beslist baat hebben bij de bestraling zonder dat u last heeft van bijwerkingen.
Wat doen celdelingremmende middelen?
Celdelingremmende middelen oftewel cytostatica remmen de celdeling en daarmee de groei van een tumor.
Kunnen ze de tumor vernietigen?
Bepaalde soorten tumoren wel.
Helpen celdelingremmende middelen tegen alle vormen van kanker?
Nee. Er zijn soorten kanker waartegen geen celdelingremmende middelen bestaan.
Hebben celdelingremmende middelen bijwerkingen?
Ja. Zij beschadigen gezonde cellen, maar die herstellen zich meestal.
Welke bijwerkingen komen veel voor?
Pijnlijke plekken in cie mond en kaalheid.
Laten celdelingremmende middelen zich combineren met andere medicijnen?
Niet altijd. Laat de specialist weten wat u verder slikt en stel andere zorgverleners zoals de tandarts en de mondhygiëniste ervan op de hoogte dat u celdelingremmende middelen gebruikt.
Waaraan herken ik longkanker?
Tekenen die op longkanker kunnen wijzen zijn:
een hardnekkige prikkelhoest, soms gepaard aan kortademigheid en een beetje bloed in het opgehoeste slijm;
vaak terugkerende longontsteking;
aanhoudende heesheid;
fluitende ademhaling;
zeurende pijn in de borststreek;
algehele verslechtering van de conditie
Hoe vaak komt longkanker voor?
Ieder jaar krijgen zo’n 9000 mensen longkanker. Het is de meest voorkomende vorm van kanker onder mannen, maar vrouwen krijgen de aandoening ook, en steeds meer.
Waarvan krijg je het?
Roken is de oorzaak van zo’n 90% van de gevallen van longkanker. Ook als je intensief in aanraking komt met nikkel, arseen en asbest loop je een verhoogde kans op longkanker, eens te meer als je ook rookt.
Wat kan de arts doen?
Longkanker wordt meestal pas in een vergevorderd stadium ontdekt. De meeste behandelingen beogen de ziekte te remmen en de pijn en andere nadelige gevolgen te beperken.
Hoeveel patiënten genezen?
Van alle patienten met longkanker geneest 10 tot 15%.
Hoe pijnlijk is longkanker?
Minder pijnlijk dan vaak gedacht. Komt pijn opzetten, dan kan hij vaak worden bestreden met een eenvoudige pijnstiller.
Hoe groot is de kans op borstkanker?
leder jaar krijgen zo’n 10.000 vrouwen borstkanker. De meesten van hen zijn tussen 45 en 75 jaar oud. Borstkanker komt ook voor bij mannen, maar aanzienlijk minder vaak.
Waar krijg je het van?
Dat is nog erg onduidelijk. Wel is gebleken dat de kans op borstkanker verband houdt met de hormoonhuishouding. Vrouwen die vroeg gaan menstrueren, vrouwen die in de overgang komen en vrouwen die laat of geen kinderen krijgen hebben meer kans op borstkanker.
Kan borstkanker erfelijk zijn?
Ja. Zo’n 5 tot 10% van de patiënten heeft een erfelijke vorm van borstkanker. Die doet zich meestal vroeg voor, tussen30 en 30 jaar, en vaak gaat het om meer dan een gezwel.
Bestaat er uitzicht op genezing?
Borsttumoren die nog niet verder zijn gekomen dan de melkgangen kunnen vrijwel altijd onschadelijk worden gemaakt, mits zij snel worden ontdekt.
Hoe ontdek je borstkanker zo snel mogelijk?
Vrouwen vanaf 18 jaar doen er goed aan hun borsten een paar dagen na iedere maandelijkse bloeding te controleren op knobbels. Zie de brochure ‘Borstzelfonderzoek’ van de Nederlandse Kankerbestrijding voor de precieze manier.
En een röntgenfoto?
Een röntgenfoto van de borsten (‘mammografie’) brengt afwijkingen aan het licht die nog niet voelbaar zijn. Vooral vrouwen van wie de moeder of een zuster borstkanker hebben gehad worden door hun huisarts voor zo’n foto doorverwezen. Verder worden alle vrouwen tussen 50 en 70 elke twee jaar schriftelijk uitgenodigd om een röntgenfoto te komen laten maken.
Kun je aan dit bevolkingsonderzoek naar borstkanker meedoen als je je borsten hebt laten vergroten of verkleinen?
Ja, maar licht wel de laborant in. Anders ontstaan er problemen bij het maken en beoordelen van de foto’s.
Is een knobbeltje altijd kwaadaardig?
Nee. Het kan een goedaardig gezwel zijn, bijvoorbeeld een cyste: een holte gevuld met vocht. Zo’n cyste moet worden leeggezogen, soms meer dan eens. Daarmee is de behandeling voltooid.
En als het wel kwaadaardlig is?
De meeste vrouwen ondergaan, na verder onderzoek, een behandeling die de aandoening moet genezen. Bij een minderheid wordt de aandoening zo goed mogelijk binnen de perken gehouden.
Welke behandelingen zijn mogelijk?
Opereren, bestralen, behandeling met celdelingremmende medicijnen en behandeling met hormoonpreparaten. Vaak wordt gekozen voor een combinatie van twee of meer van deze mogelijkheden.
Betekent opereren altijd dat er een borst wordt afgezet?
Nee. Zo mogelijk kiezen arts en patiënt voor een borstsparende operatie, waarbij alleen het gezwel en het omliggende weefsel worden weggenomen. Deze ingreep wordt gevolgd door intensieve bestraling.
Wat rest er van mijn figuur na een borstoperatie?
In sommige gevallen kan een plastisch chirurg uw borst tot op zekere hoogte herstellen. Wilt u dit, dan kunt u het best voor de operatie met uw specialist overleggen.
Wat is prostaatkanker?
De prostaat is een klier bij de man, die vocht aanmaakt om dit met de zaadcellen door de urinebuis uit te stoten. In de klierbuisjes kan zich kanker ontwikkelen.
Hoeveel mannen krijgen het?
Er doen zich ieder jaar 6500 nieuwe gevallen van prostaatkanker voor. Tweederde van deze patiënten is 70 jaar of ouder.
Waarvan krijg je het?
Dat is vrijwel onbekend. Prostaatkanker komt vaker voor in West-Europa en de Verenigde Staten dan elders. Dit doet vermoeden dat overmatig gebruik van vet en eiwitten de kans op prostaatkanker verhoogt.
Kan zelfbevrediging prostaatkanker veroorzaken?
Nee, beslist niet.
Kan het zaad van een man met prostaatkanker zijn partner kanker bezorgen?
Nee. Prostaatkanker is evenmin als andere vormen van kanker besmettelijk, ook niet langs deze weg.
Waarom is er geen bevolkingsonderzoek naar prostaatkanker en wel naar borstkanker?
Omdat het nut van vroege ontdekking onduidelijk is. Sommige afwijkingen ontwikkelen zich zo langzaam dat de meeste mannen eerder aan een andere aandoening overlijden. Op het ogenblik wordt het nut van bevolkingsonderzoek onderzocht.
Hoe herken je prostaatkanker?
Prostaatkanker is erg moeilijk te herkennen. Dat maakt het moeilijk er vroeg bij te zijn.
Hoe komt dat?
Prostaatkanker groeit zeer langzaam en geleidelijk. Nogal wat gezwellen worden pas gevonden als het zich al heeft uitgezaaid. De tekenen zijn bovendien voor een deel dezelfde als die bij een goedaardige vergroting van de prostaat, een verschijnsel waarmee een groot deel van de mannen boven de vijftig te maken krijgt en dus bekendstaat als de oudemannenkwaal.
Welke tekenen zijn dat dan?
Vaak en moeilijk plassen kan op prostaatkanker wijzen. Pijn in de rug kan een teken zijn dat een gezwel in de prostaat zich heeft uitgezaaid naar de rugwervels.
Kan de dokter niet eenvoudig aan mijn bloed zien of ik prostaatkanker heb?
Nee. Bloedonderzoek levert niet meer dan een aanwijzing op.
Hoe krijgen hij en ik dan zekerheid?
De arts of specialist onderzoekt daartoe een stukje prostaat, dat hij wegneemt door een lange, langs de endeldarm ingebrachte naald. Dat kan zonder verdoving.
Wat kan de arts ondernemen tegen prostaatkanker?
Bij meer dan de helft van de patiënten kan de dokter proberen de kanker uit te roeien. Maar de patiënt betaalt vaak een prijs. In de resterende gevallen moet de arts zich ertoe beper ken de kanker in te dammen en de pijn te bestrijden.
Hoe kan de dokter proberen de kanker uit te roeien?
Een van de mogelijkheden is de operatieve verwijdering van de prostaat. Daarvoor komen vooral mannen jonger dan 70 jaar en in goede conditie in aanmerking. Soms is bestraling een alternatief en kan de patiënt kiezen.
Wat zijn de gevolgen van verwijdering van de prostaat?
Zonder prostaat stoot je geen vocht meer uit tijdens een zaadlozing. Je hebt een droog orgasme. De operatie kan ver- der tot erectiestoornissen leiden, al is de kans hierop kleiner dan vroeger. Ten slotte bestaat de kans dat de patiënt de controle over zijn blaas verliest en zijn urine niet meer kan ophouden en (incontinentie).
En van bestraling?
De prostaat kan op twee manieren worden bestraald: uitwendig en inwendig, Uitwendige bestraling heeft net als verwijdering van de prostaat een kans op blijvende erectiestoornissen en incontinentie.
En inwendige?
Inwendige bestraling heeft een kleinere kans voor erectieproblemen dan verwijdering van de prostaat en uitwendige bestraling, en leidt bijna nooit tot incontinentie. Maar inwendige bestraling is niet in alle gevallen mogelijk.
Wat is dikkedarmkanker?
Kanker van het laatste deel van het spijsverteringskanaal, de dikke darm en de endeldarm.
Hoe vaak komt dikkedarmkanker voor?
Er wordt in Nederland bij ongeveer 8000 mensen per jaar dikkedarmkanker vastgesteld. De aandoening doet zich vooral op latere leeftijd voor. Voor mannen komt dikkedarmkanker op de derde plaats, na prostaatkanker en longkanker; voor vrouwen op de tweede, na borstkanker.
Hoe groot is de kans op genezing?
Van de patiënten met dikkedarmkanker geneest ongeveer 56%. Dat wil zeggen dat zij vijf jaar na de vaststelling van de aandoening nog leven. De kans op overleving stijgt flink naarmate het gezwel eerder wordt ontdekt en kleiner is.
Doet dikkedarmkanker pijn?
Dikkedarmkanker kan flink pijn doen. Bestraling en pijnstillers kunnen de pijn verlichten. Helpt dat niet, dan kan de arts overgaan tot een speciale pijnbehandeling, bijvoorbeeld het blokkeren van zenuwen of het inbrengen van pijnstillende middelen in het ruggenmerg.
Waar krijg je het van?
Dat is onduidelijk. Wel komt dikkedarmkanker vaker voor bij mensen die weinig lichaamsbeweging hebben genomen. Lichaamsbeweging bevordert waarschijnlijk de doorgang van voedsel in de darmen, waardoor kankerverwekkende stoffen daarmee minder lang in aanraking zijn.
Zijn er nog andere risicogroepen?
Ja. Je hebt een grotere kans op dikkedarmkanker als je last hebt van darmpoliepen of een chronische ontsteking van de dikke darm; en ook als je eerder dikkedarmkanker hebt gehad. Zulke patiënten worden voortdurend gecontroleerd.
Je zou zeggen dat het ook iets met je eten te maken moet hebben.
De onderzoeksresultaten wijzen in verschillende richtingen. Ruime porties groente en fruit verkleinen de kans op bepaalde soorten kanker, maar voor dikkedarmkanker staat dit effect niet vast. Ook het beschermende effect van voedingsvezel op dikkedarmkanker staat ter discussie.
Hoe herken je dikkedarmkanker?
Een gezwel bij de uitgang geeft andere seintjes dan een gezwel lijfinwaarts.
Begin maar bij de uitgang.
Verandering in het ontlastingspatroon, bijvoorbeeld veel verstopping of afwisselend verstopping en diarree; rood bloed, slijm of beide bij de ontlasting; loze aandrang.
En lijfinwaarts?
Vermoeidheid, duizeligheid, vage buikpijn. een gevoelige plek in de buik. Zulke klachten kunnen ook een andere oorzaak dan een gezwel hebben. maar houden ze zo’n vier weken aan, ga dan zeker naar uw huisarts.
Welke behandelingen zijn mogelijk?
Verwijdering van het gezwel door middel van een operatie komt het meest voor. Bij een gezwel in de endeldarm is dat een betrekkelijk eenvoudige ingreep. In andere gevallen kan het nodig zijn tijdelijk of definitief een nieuwe darmuitgang aan te leggen, een stoma.
Bron: Stichting Leven Met Kanker
Steun de Stichting Leven Met Kanker en maak uw bijdrage over op bankrekeningnr. NL22ABNA0504777882.